Vormingsmoment2013 studiedag

Op 13 december 2013 organiseerde het UFC een symposium rond hyperseksualiteit. Hiervoor mochten we 110 geïnteresseerden ontvangen uit verschillende disciplines, zowel uit de forensische sector als uit de algemene geestelijke gezondheidszorg. Wanneer de inschrijvingen voltooid waren, nam UFC-directeur prof. dr. Kris Goethals het woord. Na een korte toelichting van het programma, een welkomstwoord en enkele praktische afspraken, kon hij de dagvoorzitter Ellen van Lier (PI Zwolle, NL) aankondigen. Zij introduceerde de eerste spreker.

Prof. dr. Luk Gijs, gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, lid van de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie (NVVS) en verbonden aan het Instituut voor Familiale en Seksuologische wetenschappen aan de KU Leuven, beet de spits af met zijn uiteenzetting “Waarheen met de DSM 5 en de parafilie?”. Na een korte historische situering van de verschillende versies van de DSM, werd een alternatieve visie gegeven op de huidig heersende pathologiserende benadering van parafilieën. Om af te sluiten gaf hij de toehoorders nog enkele uitdagingen en take home messages mee voor het denken over parafilieën. Vervolgens kreeg het publiek nog de kans voor het aangaan van discussies en het stellen van vragen.

Na een korte koffiepauze kondigde mevrouw Van Lier de volgende spreker aan. Prof. dr. Kris Goethals leidde zijn presentatie over de “Conceptualisering en farmacotherapie bij hyperseksualiteit” in met een casusvoorbeeld, geïllustreerd met een filmpje. Hij lichtte het begrip ‘hyperseksualiteit’ kort toe en stelde op basis van de literatuur enkele mogelijke classificatiecriteria en –instrumenten voor. Prof. dr. Goethals ging na wat de invloed is van comorbiditeit en wat de relatie is met (seksuele) agressie. Vervolgens toonde hij de mogelijkheid aan van farmacotherapie om in te werken op bepaalde componenten van de verschillende neurobiologische modellen van hyperseksualiteit.

Na de lunch nam dr. Gertjan van Zessen, seksuoloog en psycholoog, het woord voor het eerste deel van de presentatie “Seksverslaving begrijpen en behandelen op basis van het begrip zelfwaardering”. Hij presenteerde een praktisch model om seksverslaving beter te begrijpen en effectiever te behandelen. Aan de hand van illustraties legt hij zijn idee van het ‘vat van zelfwaardering’ uit. Met enkele nuttige metaforen en duidelijke voorbeelden illustreert hij dit gegeven, waarna hij het koppelt aan hyperseksualiteit. Vervolgens geeft hij uitleg over hoe dit idee praktisch wordt geïmplementeerd in de behandeling. Dr. van Zessen gaf een zeer boeiende uiteenzetting met plaats voor humor en de mogelijkheid tot discussie.

Om af te sluiten werd het tweede deel van de presentatie gegeven door Frans Zwanenburg, maatschappelijk werker en inrichtingswerker. Hij illustreerde het gebruik van het praktisch model vanuit zijn ervaring als reclasseringswerker en vanuit zijn zelfstandige praktijk. Dit alles werd verduidelijkt aan de hand van casusmateriaal en voorbeelden uit de klinische praktijk. Hierna werd opnieuw tijd gemaakt voor vragen en discussie over beide delen van de uiteenzetting.

Het eindwoord werd verzorgd door Kris Goethals, waarbij de sprekers en de dagvoorzitter uitgebreid bedankt werden voor hun bijdrage en de volgende studiedag over allochtone daders werd aangekondigd. Na de receptie volgde voor de liefhebbers een filmvertoning van ‘Shame’, een drama over seksverslaving in het dagelijkse leven vanuit het oogpunt van de patiënt. Het was een ontspannende afsluiter van een leerrijke dag.

Van de 122 ingeschreven deelnemers konden uiteindelijk 110 personen effectief aanwezig zijn. Aan het einde van de dag werden 91 ingevulde evaluatieformulieren terugbezorgd (antwoordpercentage van 83%) – waarvoor dank! Daar waar de UFC studiedag in 2012 over seksuele moord en sadisme een uitzonderlijk gevarieerd publiek lokte, was de overgrote meerderheid van de deelnemers vandaag psycholoog of psychiater van opleiding. Verder konden we ook enkele maatschappelijk werkers, criminologen en seksuologen verwelkomen. De vertegenwoordigde organisaties waren voornamelijk de Vlaamse gespecialiseerde voorzieningen voor de behandeling van seksuele daders, de PSD van het gevangeniswezen, enkele justitieassistenten en medewerkers van residentiële psychiatrische settings in Vlaanderen en Nederland. De opkomst vanuit de magistratuur was dit keer onbestaande, wat gezien het thema van de dag geen verrassing is. De vier sprekers van de dag werden in het algemeen zeer positief onthaald met een zeer hoge gemiddelde score voor de presentatie van dr Van Zessen en prof Luk Gijs. Vooral voor dr Van Zessen waren er lovende woorden: “ zeer boeiende en zinvolle presentatie”, “bruikbare tool aangereikt gekregen” en “zeer aangename spreker”. De presentatie van Prof Goethals werd goed onthaald, mits een kritische opmerking dat het verhaal té biologisch/theoretisch/medisch gericht was voor een deel van het aanwezige publiek. Ook de presentatie van Frans Zwanenburg scoorde goed, enkel bij de doorwinterde dadertherapeut hoorden we één opmerking, namelijk “weinig nieuws gehoord”, wat dan weer tegengesproken werd door het merendeel van de andere deelnemers.

Ook de logistieke en organisatorische kanten van de dag werden beoordeeld en kregen een zeer hoge waardering (bekendmaking en communicatie, locatie, dagindeling en catering). De 5 deelnemers die terecht klaagden over de koude luchtstroom afkomstig van de airco in het auditorium (wat in de namiddag opgelost werd) kunnen we gerust stellen voor de toekomst: we weten nu de directe weg om de verantwoordelijke persoon hierover aan te spreken. Volgende keer zijn we er dus tijdig bij om jullie niet in de kou te laten zitten.

Het aanbod van de pendeldienst en de filmvertoning aan het einde van de dag werden positief onthaald en zijn dus voor herhaling vatbaar. We moeten hier wel bij vermelden dat de busdienst op de terugweg wat vertraging opliep (arriveerde laattijdig bij het UZA wegens file), waarvoor we ons oprecht willen excuseren bij de busgebruikers.

Dit alles leverde een mooie gemiddelde totaalscore op van 8.1/10, die net iets hoger is dan de UFC studiedag in 2012 over seksuele moord en sadisme, en net iets lager dan de topscore van de studiedag Internet Child Abuse in 2011. Wij hopen dat alle deelnemers een boeiende en aangename studiedag beleefd hebben en kijken uit naar de volgende gelegenheid!