Internering: vaak een kwestie van co-morbiditeit

Geïnterneerden hebben vaak een ernstige psychiatrische problematiek gekenmerkt door een hoge graad van co-morbiditeit (het voorkomen van verschillende stoornissen binnen één persoon), zoals een psychotische stoornis in combinatie met een persoonlijkheidsstoornis en misbruik van verschillende middelen (alcohol en/of drugs). Bij driekwart van de geïnterneerden worden twee of drie psychiatrische diagnoses gesteld. De meest voorkomende stoornissen zijn persoonlijkheidsstoornissen, psychotische stoornissen, middelenmisbruik, seksuele stoornissen en een intellectuele beperking. Hierbij is het belangrijk dat na het verminderen van de risicofactoren en het stimuleren van beschermende factoren, deze geïnterneerden zo snel als mogelijk kunnen doorstromen naar de algemene psychiatrie. Daarnaast is er vaak sprake van ‘criminal versatility’, dit betekent dat de geïnterneerde verschillende typen van delicten heeft gepleegd, zoals geweldsdelicten, vermogensdelicten en seksuele delicten.

 

Internering en een seksuele problematiek

Vanwege de strafbare feiten is het niet evident voor deze personen om in de reguliere zorg terecht te komen. Vaak merken we dat, wanneer één van de gepleegde delicten van seksuele aard is, de geïnterneerde moeilijker in de reguliere zorg terechtkomt. Door de aanwezigheid van een seksueel feit wordt de persoon vaak doorverwezen naar een gespecialiseerde voorziening voor de behandeling van seksuele daders. Het residentiële aanbod voor seksuele daders is echter zeer beperkt (Vlaanderen telt drie mogelijke opties: Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Lucia te Sint-Niklaas, Psychiatrisch Ziekenhuis ASSTER te Sint-Truiden en Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus te Beernem). Het beperkte residentiële aanbod en de vaak niet toereikende ambulante zorg heeft als gevolg dat de herintegratie van geïnterneerden met seksuele delicten vaak de meest complexe te zijn.

 

Liaisonproject: consultfunctie voor behandelende teams binnen de reguliere zorg

Om dit knelpunt op te vangen, heeft het UFC een gespecialiseerde consultfunctie opgestart: het Liaisonproject. Het project is één van de verbeterprojecten internering binnen het Hof van Beroep Antwerpen. Het UFC wil zich richten op de ondersteuning van reguliere voorzieningen bij de behandeling van geïnterneerden die een seksueel feit pleegden, waarbij geen specifieke behandeling voor de seksuele problematiek noodzakelijk is. De UFC-consulent geeft advies en ondersteuning op vraag van het behandelend team met als doel het realiseren van optimale zorg. Concreet gaat het om dossiers waarin de reguliere voorziening de volledige behandeling op zich neemt. De consulent zal gespecialiseerde ondersteuning bieden betreffende de secundaire seksuele problematiek. Dergelijke ondersteuning kan bestaan uit overleg met betrekking tot het dossier, actieve deelname aan patiënt- of dossierbesprekingen op de teamvergadering, het beantwoorden van vragen of zoeken naar oplossingen voor problemen die verband houden met het seksueel feit, aanleveren of uitvoeren van diagnostiek, uitvoeren van risicotaxatie, praktische handvaten aanbieden rond het al dan niet opnemen van het seksueel feit in therapie, …

 

Consultfunctie?

Met het Liaisonproject wordt advies en ondersteuning gegeven op vraag van het behandelend team met als doel het realiseren van optimale zorg. Concreet gaat het om dossiers waarin de reguliere voorziening de volledige behandeling op zich neemt. Er wordt vanuit het UFC advies geboden en niet deelgenomen aan de behandeling op zich.

Het advies en de ondersteuning die aangeboden wordt, kan bijvoorbeeld bestaan uit:
- ondersteuning en advies bij algemene of casusgerichte vragen rond een (eventuele) seksuele problematiek of delict;
- praktische handvaten rond het al dan niet opnemen van het seksueel feit in therapie;
- aanleveren of uitvoeren van diagnostiek;
- risicotaxatie: in kaart brengen van risicogebieden die de kans op een nieuw seksueel delict vergroten of advies over het risico op nieuw seksueel delictgedrag aan de hand van een gevalideerd risicotaxatie-instrument;
- advies met betrekking tot risicomanagement.

 

Anno 2019 werd vanuit de FOD Volksgezondheid officieel bekend gemaakt dat de middelen binnen de huidige verbeterprojecten per Hof van Beroep geheroriënteerd zouden worden naar de Mobiele Equipes Internering. Dit houdt in dat de werking van de huidige verbeterprojecten, waaronder het Liaisonproject van het UFC, werd beëindigd vanaf 01/01/2020. De Mobiele Equipe HvB Antwerpen zal trachten om de functies van de verbeterprojecten zoveel als mogelijk op te nemen in hun werking.